Yazılım dünyasında modern uygulama geliştirme yaklaşımlarının başında gelen mikroservis mimarisi, esnekliği, ölçeklenebilirliği ve bağımsız geliştirme imkanıyla dikkat çekiyor. Bu yazıda, “mikroservis mimarisi nedir”, “mikroservis vs monolitik”, “Docker ve Kubernetes ile mikroservisler nasıl kurulur” gibi en çok merak edilen konulara değineceğiz.

Mikroservis Mimarisi Nedir?

Mikroservis mimarisi, bir uygulamanın küçük, bağımsız servislerden oluşacak şekilde geliştirilmesini ifade eder. Her mikroservis, tek bir işlevi yerine getirir ve bağımsız olarak dağıtılabilir, test edilebilir ve güncellenebilir. Bu mimari, büyük ve karmaşık sistemleri daha yönetilebilir hale getirir.

Monolitik Mimariden Farkları

• Geliştirme:
  Monolitik yapılarda tüm sistem tek bir kod tabanı üzerinden geliştirilir. Mikroservis mimarisinde ise her servis bağımsız olarak geliştirilir ve yönetilir.

• Dağıtım:
  Monolitik sistemlerde dağıtım tek seferde tüm uygulama için yapılır. Mikroservislerde ise her servis ayrı ayrı dağıtılabilir.

• Ölçeklenebilirlik:
  Monolitik yapılarda ölçeklenebilirlik zordur ve tüm sistemi etkiler. Mikroservislerde sadece ihtiyaç duyulan servisler ölçeklenebilir.

• Hata Toleransı:
  Monolitik sistemlerde bir hata tüm uygulamayı etkileyebilir. Mikroservis mimarisinde ise hata genellikle sadece ilgili serviste sınırlı kalır.

• Güncelleme:
  Monolitik yapıda bir güncelleme tüm sistemi etkilerken, mikroservis mimarisinde yalnızca güncellenen servis etkilenir.

Mikroservislerin Avantajları

• Bağımsız geliştirme ve dağıtım: Takımlar kendi servislerinden sorumludur.
• Ölçeklenebilirlik: Gereksinime göre sadece yoğun kullanılan servisleri ölçekleyebilirsiniz.
• Teknoloji çeşitliliği: Her servis farklı bir teknoloji ile yazılabilir.
• Hata izolasyonu: Bir servisteki hata diğerlerine yayılmaz.
• DevOps ve CI/CD entegrasyonu için idealdir.

Mikroservis Test Stratejileri

• Unit test: Her servisin kendi birim testleri
• Contract test: API sözleşmeleri için önemlidir
• Integration test: Servisler arası etkileşimlerin testi
• End-to-End test: Sistem genelinde kullanıcı senaryoları

Docker ve Kubernetes ile Mikroservisler

Docker, her mikroservisi bir konteyner içinde çalıştırmak için mükemmel bir çözümdür. Böylece her servisin kendi bağımlılıklarıyla çalışmasını sağlarsınız.

Kubernetes ise bu konteynerleri yönetmek, otomatik ölçeklendirme yapmak ve yüksek erişilebilirlik sağlamak için kullanılır.

Mikroservis Güvenliği

• JWT veya OAuth 2.0 ile kimlik doğrulama
• API Gateway üzerinden gelen isteklerin filtrelenmesi
• TLS ile şifreli iletişim
• Service Mesh ile servisler arası trafik güvenliği

Mikroservisler Arası İletişim

HTTP RESTful API (senkron) ve Message Queue sistemleri (asenkron, örn: Kafka, RabbitMQ) ile servisler arası iletişim sağlanır. Event-driven mimari bu noktada önemli avantajlar sunar.

Mikroservis API Yönetimi ve Gateway

API Gateway’ler, tüm mikroservislerinize kullanıcı erişimini yönetmenizi sağlar:

• Kong
• NGINX
• Istio

İzleme ve Loglama

• Prometheus + Grafana: İzleme ve dashboard
• ELK Stack: Log yönetimi
• Jaeger veya Zipkin: Dağıtık izleme

Gerçek Hayattan Mikroservis Örnekleri

• E-ticaret sistemlerinde: Ürün, sipariş, kullanıcı, ödeme gibi servisler
• Fintech uygulamalarında: Hesap yönetimi, işlem motoru, bildirimler
• Streaming servislerinde: İçerik, öneri motoru, kullanıcı servisleri

Mikroservis Mimarisi Zorlukları

• Dağıtık yapı karmaşıktır.
• Takımlar arası koordinasyon gerektirir.
• Veri tutarlılığı yönetimi zordur.
• Gelişmiş DevOps altyapısı gerektirir.

Sonuç

Mikroservis mimarisi, özellikle büyük ve sürekli büyüyen sistemler için çok güçlü bir yaklaşımdır. Ancak küçük projelerde gereksiz karmaşa yaratabileceğinden, karar vermeden önce iyi bir analiz yapılmalıdır.